B vitamini nedir?
Tüm B vitaminlerinin ortak görevi, yediğimiz yemeklerin vücudumuz tarafından enerjiye çevrilmesine yardımcı olmaktır. Bir diğer deyişle vücudumuza sürdürülebilir enerji takviyesi sağlarlar. Enerji üretimi dışında her B vitaminin kendine ait görevleri de bulunur. Örneğin B6 vitamini, enerji üretiminin yanı sıra vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına da öncülük eder. B12 vitamini ise karbonhidratları enerjiye çevirerek, vücudumuzda aşırı yağın depolanmasını önler.
B vitamini türleri ve folik asit
B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 vitamini olacak şekilde toplamda 8 temel B vitamin çeşidi vardır. B vitamin çeşitlerinden herhangi birinin eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Semptomlar, eksik olan B vitamin türüne göre değişiklik gösterebilir. Hasta, yorgunluk, kafa karışıklığı, anemi, unutkanlık gibi farklı semptomlarla karşılaşabilir.
B9 vitamini olarak da isimlendirilen folik asit; DNA sentezi ve hücre bölünmesinde görev alan, önemli bir vitamindir. Damar sertliğini azaltan bu vitamin, kalp krizi, felç ve inme riskini de en aza indirger. Daha çok yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. 1941 yılında ıspanak yapraklarında keşfedilmiştir. Folik asit aynı zamanda fetus sinir sisteminin gelişmesinde rol oynar. Eksikliğinde hücreler yeterli şekilde bölünmez. Gebelerde folik asit eksikliği, pek çok doğumsal anomaliye neden olabilir.
B vitamininin faydaları
B1 vitamini
B2 vitamini
B2 vitamini (riboflavin) yiyeceklerin enerjiye dönüştürülmelerine katkıda bulunmaktır. Aynı zamanda antioksidan olarak hareket eder ve vücudu toksinlerden arındırır. B2 vitamini suda çözünen bir vitamindir ve her suda çözünen vitamin gibi kan dolaşımında taşınır ve ihtiyaç duyulmayan kısmı idrarla vücuttan dışarı atılır. Her gün B2 vitamini tüketilmesi gerekir, çünkü bu vitamini vücut sadece küçük miktarlarda depolayabilir ve hızlıca dışarı atar.
B3 vitamini
B3 vitamini (niasin), vücudunuzun her bölümünün düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğumuz önemli bir besindir. Özellikle iyi kolestrol (HDL) düzeyini arttırdığı ve kötü kolestrolü düşürdüğüne dair çalışmalar mevcuttur. Ayrıca kalp krizi geçirmiş kişilerde ikinci krizi önlemeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca ateroskleroz ve damar sertleşmesi riskini de azaltmaktadır.
B5 vitamini
B6 ve B7 vitaminleri
B6 (piridoksin), alyuvar üretiminde, nörotransmit yapımında ve aminoasit metabolizmasında görev alır. Bebek beyin gelişimine de olanak tanır. Bu yüzden hamile kadınlar tarafından yeterli miktarda alınmalıdır. Gen ekspresyonunu düzenleyen B7 (biotin) vitamini, yağ ve karbonhidrat metabolizması için gereklidir. Folik asitin ve B12 vitaminin sağlığımıza pek çok olumlu katkısı vardır.
B9 vitaminin faydaları
Folat ve folik asit olacak şekilde ikiye ayrılır. Folat, gıdalarda doğal bir şekilde yer alırken, folik asit daha çok işlenmiş ya da güçlendirilmiş gıdalarda mevcut olan sentetik formdur. Kırmızı kan hücrelerinin büyümesini teşvik eder. Hamileler tarafından yeterli miktarda alındığında bebekte doğum kusuru görülme riskini ciddi oranda düşürür.
B12 vitamininin faydaları
B Vitamini zayıflamaya yardımcı olur mu?
B12 vitamini, kişide tokluk hissi uyandırır ve iştah kapatır. Bu sayede kişinin daha kolay bir şekilde kilo vermesini sağlar. B12 vitamini eksikliği bulunan hastalarda sık sık halsizlik, hareket etmede istek kaybı, yorgunluk, depresyon görülebilir. Üstelik depresif hastalarda yemek yeme sıklığı artar. Bu durumda hasta, aşırı kilo alabilir. B12 vitamin takviyesi kullanımı ile hasta, aşırı kilolarından kurtulabilir.
B Vitamini hangi hastalıklardan korur?
B vitamini hangi gıdalarda bulunur?
B vitamin çeşitlerinin her biri farklı besinlerden alınır. Örneğin, B12 vitamini daha çok et ve süt ürünlerinde yani hayvansal kaynaklarda yer alır. B7 ve B9 vitaminleri ise meyve ve sebzelerden elde edilir.
Yeterli B vitamini almak için ne yapmak gerekir?
B vitamin gruplarını içeren sağlıklı bir diyet programı ile vitamin eksikliğinin yaratabileceği sağlık sorunlarıyla yüzleşmekten kurtulabilirsiniz. Gün içerisinde almanız gereken B vitamini miktarı, B vitamini çeşidine göre farklılık arz edebilir. Örneğin; 19-64 yaş arası yetişkinlerin günlük 1,5 mcg B12 vitamini almaları gerekir. Söz konusu folik asit olduğunda bu miktar 200 mcgdir. Sizde B vitamini eksikliği belirtileri mevcutsa en kısa sürede doktora görünebilir, 8 farklı vitamini içeren B vitamin komplekslerini tüketebilirsiniz.
Doğal B vitamini kaynakları
Karaciğer, tavuk ve kırmızı et; doğal B vitamin kaynaklarıdır. Hemen hemen tüm B vitamini çeşitleri kırmızı et ve tavuk çeşitlerinde yer alır. Soya sütü gibi soya ürünleri, ton balığı ve uskumru gibi balık çeşitleri, barbunya ve nohut gibi fasulye çeşitleri de B vitamini açısından zengindirler.
B vitamini eksikliği nedenleri
B vitaminleri açısından yetersiz beslenme, B vitamini eksikliğinin temel nedenidir. Ayrıca eksikliğe neden olabilecek bazı durumlar:
Gebelik
Yaşlılık
Yaşlılık, B vitaminleri eksikliğine neden olabilen bir diğer etkendir. Özellikle 50 yaş üstü hastalarda B12, B6 ve folat eksikliği; depresyon ve duygu durum bozukluklarını tetikler. 50 yaş üstü kişiler, B kompleks vitamin takviyeleri kullanarak, bu hastalıklardan korunabilir.
Vegan ve vejetaryen beslenme
Vegan ve vejetaryenler; B12 eksikliği danger grubundadırlar. Bunun nedeni B12 vitaminin genelde hayvansal kaynaklarda bulunmasıdır.
Bazı ilaçlar
Birtakım ilaçların düzenli kullanımı, B12 vitamin eksikliğine yol açabilir. Doğum kontrol hapları, B6, B12, B9 ve B1 vitamini eksikliğine neden olabilir. Proton pompası inhibitörleri ve metformin, B12 eksikliğini tetikler.
B vitamini eksikliği belirtileri – “b vitaminleri”
B vitamini eksikliğinin neden olduğu hastalıklar
B vitamini testi
B12 vitamin testi ile vücuttaki B12 vitamin seviyesi ölçülebilir. B12 vitamin testinde doktorunuz, genelde kan testinden yararlanır. Kan testi dışında idrar tahlili ile sizdeki B vitamin seviyesi hakkında bilgi edinebilir. Lakin birtakım ilaçlar, check sonuçlarını etkileyebilir. Bu yüzden kullandığınız ilaçlarla ilgili olarak kan testi öncesinde doktorunuzu mutlaka bilgilendirmeniz gerekir.
Kandaki B12 vitamin miktarının regular aralığı mililitre bazında 200-900 nanogram arasındadır. 200 nanagrom altındaki check sonucu, B12 değerlerinizin düşük, 900 üstü ise yüksek olduğu anlamına gelir.
B vitamini eksikliği tedavisi
B vitaminlerinin eksikliğinin kan testi ile tespitini takiben doktorunuz, farklı B vitaminlerini içeren B kompleks vitamin takviyeleri reçete edebilir. B kompleks takviyelerinin düzenli kullanımı, bilişsel performansı arttırır, stresi azaltır ve depresyon ve anksiyete belirtilerini giderir. Sağlıklı kişiler tarafından kullanıldıklarında bile kişinin kendini daha enerjik ve pozitif hissetmesini sağlarlar. B vitamin takviyeleri genellikle oral kullanıma uygundur. Ancak B12 vb. vitamin eksikliklerinin yüksek olduğu durumlarda ilaçlar, deri altına ya da kaslarınıza enjekte edilebilir.
B vitamini ilaçları, hapı ve takviyeleri
B vitamini ilaçları, hap, pill, kapsül, draje, ampül hatta şurup formunda bile olabilir.
En çok reçete edilen B vitamin ilaçlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
B vitamini yüksekliği nedir?
B vitamin takviyelerinin aşırı ve düzenli kullanımı kişide bazı B vitamin değerlerinin yüksek çıkmasına yol açabilir. Bu durum daha çok doktor reçetesi olmadan vitamin takviyeleri kullanan kişilerde görülür. B vitamini eksikliği olup da doktor önerisi üzerine takviye kullananlarda genelde B vitamini yüksekliği görülmez. Günlük diyet ile de aşırı B vitamini alımı söz konusu olamaz.